این مقاله، در رابطه با مزایا و دلایل اجرای ایزو 14001 بوده و در آن به صورت اجمالی مفاد این استاندارد توضیح داده شده است.

صفر تا صد اجرای ایزو 14001 ویرایش 2015

ISO 14001 یک استاندارد بین المللی توافقی است که الزامات مربوط به محیط زیست در مدیریت یک سیستم را مشخص میکند. اجرای ایزو 14001 موجب می شود، عملکرد زیست محیطی سازمان ها در استفاده بهینه از منابع و کاهش ضایعات، کسب مزایای رقابتی و اعتماد سرمایه گذاران بهبود یابد.

در واقع، اجرای ایزو 14001 به سازمان ها کمک میکند تا مشکلات زیست محیطی خود را شناسایی کرده و آنها را مدیریت، نظارت و کنترل کنند. سایر استانداردهای ISO مرتبط با انواع مختلف سیستم های مدیریتی مانند ISO 9001 برای مدیریت کیفیت، ISO 45001 برای ایمنی و بهداشت شغلی و … همگی از یک ساختار سطح بالا استفاده می کنند. از این رو به سادگی می توان ISO 14001 را با سایر سیستم های مدیریتی ISO تلفیق کرد. کوچک و بزرگ بودن یک موسسه یا سازمان، زمینه فعالیت آن و یا خصوصی و دولتی بودن آن در اجرای ISO 14001 تفاوتی ایجاد نمی کند. در هر صورت، برای کسب این گواهینامه، یک سازمان باید تمام مسائل محیط زیستی مرتبط با فعالیت خود شامل آلودگی هوا، آب و فاضلاب، مدیریت زباله، آلودگی خاک، تغییرات شرایط آب و هوایی و … را در نظر داشته باشد.

ایزو 14001 ویرایش 2015

در این قسمت به بررسی اجمالی مفاد این استاندارد و نحوه اجرای ایزو 14001 خواهیم پرداخت. راهنمای این استاندارد به 10 عنوان و سرفصل کلی تقسیم شده است. در قسمت اول اهداف و دامنه کاربرد این استاندارد توضیح داده شده است. سرفصل دوم مربوط به الزامات اجرایی ایزو بوده که در اینجا هیچ گونه الزامات اجرایی وجود ندارد. در سر فصل سوم نیز با اصطلاحات و تعریف واژه ها و عبارات به کار رفته در این استاندارد آشنا میشوید.

موضوعات اصلی مرتبط با اجرای ایزو 14001 از فصل چهارم، با عنوان محیط کسب و کار سازمان، شروع میشود. این سرفصل، زمینه کاری و محیط زیستی سازمان ها، نیازهای طرفین ذینفع و الزامات قانونی را شناسایی کرده و محدوده EMS را تعیین می کند. در سرفصل پنجم به پشتیبانی مدیریتی، تهیه خط مشی زیست محیطی، نقش ها و مسئولیت های کلیدی و اختیارات سازمانی پرداخته شده است. به کمک سرفصل ششم میتوان فرآیندها، ریسک ها، فرصت ها و شرایط اضطراری و جنبه های زیست محیطی مرتبط با فعالیت یک سازمان را ارزیابی نمود. همچنین، اهداف EMS و نحوه برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف محیط زیستی نیز در این قسمت بیان شده است.

در سرفصل هفتم بیان شده که یک سازمان باید منابع مورد نیاز برای ایجاد، اجرا، نگهداری و بهبود مداوم سیستم مدیریت زیست محیطی را تعیین و فراهم کند. برای این منظور سازمان باید کارکنان خود را آموزش داده، اقدامات لازم برای تبادل اطلاعات داخل و خارج سازمانی را انجام دهد و نسبت به صدور اسناد مرتبط با EMS اقدام نماید. فصل هشتم این استاندارد به برنامه ریزی و کنترل فعالیت ها و مسئولیت های خاص و همچنین انجام تمرینات به منظور حصول آمادگی برای شرایط اضطراری می پردازد. سر فصل نهم مربوط به ارزشیابی عملکرد است. به کمک این سرفصل میتوان نیازهای نظارتی و ارزیابی را شناسایی نمود و ممیزی های داخلی، بررسی های مدیریتی و ارزیابی های دوره ای عملکرد EMS را انجام داد. در نهایت، سرفصل دهم این استاندارد مربوط به توسعه و ارتقا مداوم رویکردهای زیست محیطی است.

اجرای ایزو 14001

اگرچه همچنان اجرای ایزو 14001 برای سازمان ها و موسسات مختلف الزامی نیست، اما عمل کردن به آن موجب اثبات انطباق عملکرد و فعالیت های شما با الزامات قوانین و مقرراتی فعلی و آتی، افزایش مشارکت سرپرست ها و کارکنان، افزایش خوشنامی شرکت و جلب اعتماد سرمایه گذاران و سهامداران، دستیابی به اهداف استراتژیک تجاری و سازگاری محیطی، کاهش هزینه ها و مصرف انرژی و آب و … می باشد.